Aardbeienboomhoning, ookwel bitterhoney genoemd, is een voor veel mensen onbekende honingsoort. Het is een honingsoort die enkel bekend is uit Sardinië (behorend tot Italië), de Algarve (Portugal) en sommige delen van Griekenland. De aardbeienboom (Arbutus unedo) is een 1,5 tot 3 meter hoge struik (zelden tot 12 meter hoog) met een matgrijze, gegroefde stam. De plant is vernoemd naar de rode vruchten die qua uiterlijk enigszins lijken op aardbeien. De aardbeienboom komt op meerdere plekken in de wereld voor, met name in tuinen en parken. Ook in Nederland is het mogelijk de aardbeienboom aan te planten. De aardbeienboom is winterhard tot -12 graden Celsius en door zijn bloei in oktober en november is het een mooie aanvulling in de bijvriendelijke tuin. De hoeveelheid aan aardbeienbomen is echter alleen in Sardinië en sommige delen van Portugal en Griekenland groot genoeg dat een bijenvolk grotere hoeveelheden nectar hiervan kan verzamelen om te verwerken tot honing.
Bitterhoney
Honing gemaakt van de nectar van de aardbeienboom (Arbutus unedo) is onder apitherapeuten ook wel bekend als bitterhoney (in het Nederlands bitterhoning, in het Italiaans miele amaro, in het Portugees mel amargo en in het Grieks Μέλι κουμαριές). Het is een bijzondere honingsoort, want waar de smaak van de meeste honingsoorten overwegend zoet is, is de smaak van aardbeienboomhoning vrij tot sterk bitter. Hierdoor vindt niet iedereen bitterhoney even lekker. In eerste instantie is de smaak van bitterhoney overigens wel zoet, maar deze ontwikkelt zich in de mond al snel in een complexe bittere smaak. De bittere smaak wordt gevolgd door een enigszins samentrekkende werking in de mond en een (milde) nasmaak.
Bitterhoney is licht bruin tot donker bruin/ amberachtig van kleur en heeft een scherpe geur die erg lijkt op die van gebrande koffiebonen. De honing kristalliseert zeer onregelmatig. Volgens de Portugese imkersbond kan honing bitterhoney of aardbeienboomhoning genoemd worden wanneer minimaal tussen de 8 en 20 procent van de totale hoeveelheid in de honing aangetroffen stuifmeel afkomstig is van de bloemen van de aardbeienboom. Ook grotere percentages van stuifmeel van de aardbeienboom komen echter voor.
Apitherapeutische werking
Bitterhoney is, zoals de naam eigenlijk al aangeeft, rijk aan bitter smakende inhoudsstoffen. Deze bitter smakende inhoudsstoffen camoufleren zelfs de zoete smaak van de suikers (voornamelijk glucose en fructose), die deze honingsoort uiteraard ook bevat. De bittere smaak is te danken aan het feit dat deze inhoudsstoffen de bitterreceptoren op de tong prikkelen. Door deze prikkeling wordt het hormoon gastrine aangemaakt, welke er voor zorgt dat de maag en de galblaas meer spijsverteringssappen gaan aanmaken. Hierdoor wordt niet alleen de spijsvertering gestimuleerd, maar wordt ook de eetlust verhoogt. De bitterstoffen uit bitterhoney hebben via het hormoon gastrine zelfs invloed op onze psyche en verhogen ons algemeen welbevinden. Bitterstoffen zijn hierdoor zeer belangrijk voor een goede gezondheid van zowel lichaam als geest.
Bitterhoney is verder rijk aan antioxidanten en polyfenolen. Wetenschappers gaan er vanuit dat bitterhoney de honingsoort is die het meest rijk is aan antioxidante stoffen (Ulloa, Maia & Brigas, 2015). De antioxidante werking is in ieder geval nog hoger dan die van boekweithoning en honingdauwhoning. Verder bevat bitterhoney polyfenolen die sterk antibacterieel werken. Bitterhoney is hierdoor, zowel inwendig als uitwendig, goed inzetbaar bij bacteriële infecties.
Binnen de volksgeneeskunde staat bitterhoney er verder om bekend diuretisch (vochtafvoerend) en anti-astmatisch te werken. Wij hebben hier echter (nog) geen wetenschappelijk bewijs voor kunnen vinden.
Indicaties van bitterhoney
Honing van de aardbeienboom kan omwille van de smaak ingezet worden bij een gebrek aan eetlust, bijvoorbeeld in de herstelfase na ziekte, en een slechte of trage spijsvertering. Vanwege de sterke antibacteriële werking van bitterhoney is deze honingsoort tevens inzetbaar bij allerlei infecties. Uiteraard heeft deze honingsoort hierbij een voorkeur voor het spijsverteringsstelsel. De grote hoeveelheid aan antioxidanten maakt deze honingsoort bovendien interessant in het voorkomen van allerlei hart- en bloedvatproblemen, problemen van het immuunsysteem, diverse ontstekingsprocessen en zelfs kanker.
Meer leren?
Wil je meer leren over apitherapie? Volg dan onze apitherapie opleiding. Ben je specifiek geïnteresseerd in honing? Dan organiseren wij ook een workshop rondom de medicinale werking van honing en de verschillende honingsoorten.
